Firefox 3.5 Sıcak Sıcak!

Beni ve muhtemelen pek çok başka internet kullanıcısını Internet Explorer illetinden kurtaran, sekme nimetiyle tanıştıran ilk göz ağrım Firefox bugün "bi' yaşına daha giriyor"! Bütün dünyada yerel olarak saatler 3:50'yi gösterdiğinde FF severler çıldıracak, tweet'ecek, bloglardan, Feysbuk'tan dünyaya "FF 3.5 geliyor, tükenmeden alın!" diye haykıracak. Kod adı Shiretoko olan FF 3.5'ta (bir ek$i sözlük yazarının deyimiyle "Firefox yusuf yusuf") aşağıdaki ilk videoda da görebileceğiniz üzere birkaç yenilik var. Gerçi zaten yenilik olmasa neden yeni versiyon sürülsün ama.. Mike Beltzner Bey'in bize FF 3.5'in nimetlerini anlattığı video İngilizce olduğu için burada ben özetleyivereyim;

1. FF 3.5 daha hızlı! Diğer tarayıcıları bilmiyorum, ama önceki versiyonlarına göre oldukça daha hızlı olduğu söylenmekte.
2. Daha gizli! "Pornocu modu" olarak adlandırılan "gizli gezinti" (private browsing) imkânı Google Chrome'dan sonra, FF 3.5'ta da hayata geçirilmiş. Videoda verilen örneği de verelim; mesela bir arkadaşınıza hediye aldınız ve bilmesini istemiyor musunuz? Hemen oradan tıklayıp "son 1 saat içinde girip çıkılan hiçbir şeyi hatırlama sakın!" diyorsunuz ve da taa! İzinizi kaybettirdiniz bile! Ayrıca seçici bellek kaybı uygulayıp yalnızca belli siteleri, belli adresleri hatırlamamasını sağlamanız da mümkün. Firefox'un önceki sürümlerinde Stealther tarzı eklentilerin sağlantıları bu sefer programa dahil varsayılan özellikler olarak geliyor. Sevgililerine güzel sürprizler yapmak isteyenlere ve kötü sürprizler yapmak istemeyenlere hayırlı olsun!
3. Normalde mevcut pencereyi açık olan sekmelerle birlikte kaydedip kapatma ve bir pencerede kapatılan son birkaç sekmeyi geri açabilme özelliği vardı eski sürümlerde. 3.5'te ise yalnızca kapatılan son birkaç sekmeyi değil, daha önce kapatılmış son birkaç pencereyi bütünüyle belleğinde tutuyor FF ve tuttuğunuzu geri getiriyor. Artık Firefox'un belleği benimkinden daha güçlü..
4. Bir başka yeni özellikse herhangi bir eklentiye ihtiyaç duymadan video oynatabilmesi. Bunun kapsamını bilmiyorum, ama görünüşe bakılırsa oynatılan herhangi bir videoda FF'un bir becerisi olarak sesi açma/kısma, videoyu şıp diye kaydediverme gibi özellikler eklenmiş. Benim an itibariyle kullanmakta olduğum DownloadHelper eklentisine gerek kalmıyor gibi.. Bir de bu "açık video" sisteminin başka öğelerle etkileşebildiğini söylemişler ama o beni aşar, anlayan bana da anlatıversin.
5. Yerelleştirilmiş gezinti özelliği, bulunduğunuz konumdan FF 3.5'i haberdar etmenize ve yaptığınız türlü eylemde size daha çok uyabilecek sonuçlar getirmesine yarıyor. Henüz denemedim, ama tutup da almayı düşündüğüm bisiklet kaskı için bana Pakistan'dan sonuç getirmemesi güzel olur tabii..
6. İndirilebilir yazı tipleri eklenmiş, güzel olmuş. Ayrıca özellikle tasarımcı/programcı insanlar için eklenen bir dizi özellik var ki, oh oh.. Çok şahane! Burada anlatmakla bitiremem, kendileri baksınlar onun için en iyisi.
7. Windows, Mac ve Linux uyumlu, 70 dile çevrilmiş.
8. Görüntüsünü değiştirebilmek, kişiselleştirebilmek için yeni özellikler eklenmiş. Tükettiği RAM az geliyorsa (yuh size!), biraz da görüntüsüyle orasıyla burasıyla oynayıp bilgisayarınızı daha fazla kasabilirsiniz. Bence gerek yok ama güzel de görünüyor kerata be?

Görünüşe bakılırsa, FF severler olarak FF 3.5'ten de yine gayet memnun kalacağız. Her ne kadar biraz RAM oburu olsa da, zaman zaman mecburiyetten kullandığım IE ve çok sade ve pratik olduğu için tercih edebildiğim Google Chrome'a göre bence hala üstün bir tarayıcı. Safari kullanmak için fazla tutucuyum, her şeyi ters geliyor ve Opera da ücretliydi sanırım? Dolayısıyla hem ilk göz ağrım olması, hem internet kullanımını fazlasıyla kolaylaştıran (örn., Mouse Gestures Redox) ve keyifli hale getiren (örn., StumbleUpon!) sayısız eklentisi, hem de çok açıdan kişiselleştirilebilir, orasının burasının kurcalanabilir olması ve bu versiyonunda da bir dizi eksik gediğinin giderilmiş olması ve tükettiği onca RAM'in biraz daha hakkını verecek olması itibariyle diğer tarayıcılara tercih edeceğimdir kendisini. Herkese de çılgınca öneririm! FF 3.5 TSİ bugün saat 17:00'de kullanıma sunuluyor! TSİ yarın sabah 9:50'de dünya çapında bir "küresel süper çılgın kutlama şoku" olacak benzer şekilde. TSİ bugün saat 3:50'de yavru şokların yerel yansımaları çerçevesinde Türkiye'de FF 3.5 için çıldırmak isteyenler şuralardan buyursun; - Shock 'n' Share on Facebook - Shock 'n' Roll with Firefox 3.5 on Twitter - Twitter'da sizin gibi saati 3:50'yi gösterende çıldıranları görmek için buraya tıklayın. - Facebook'tan insanlara abuk subuk ücretsiz FF hediyeleri göndermek için buraya tıklayın. - Saat 3:50 hareketlenmecesiyle ve isterseniz nasıl katkı sağlayabileceğinizle ilgili ayrıntılı bilgi (İngilizce) için buraya tıklayın. Düdüt: Sağ üstteki FF ikonu sizi herkese yetecek kadar FF 3.5 bulunan bir yere götürecek. Oradan gidemezseniz bir de buradan deneyin. Yetmezse, sona ve donakalırsanız beni bulun, ben göndereyim size ihtiyacınız kadar. Ama şu an bende de yok, zorlamayın. Yarım saat sabır, saat 16:29. Düdüt 2: Sıradaki bağlantımız tüm "Ner'de kaldı yahu?" diye merak edenlere gelsin: FF 3.5 Release & Tracking Schedule (Beltzner'la konuştum, haberler iyi. 18:15'te hazır olacağını söylüyor, selamı var.) Düdüt 3: ...ve beklenen an geldi! Şuraya geldi. 18:43 Düdüt 4: Buradan da dünya çapında FF 3.5 indirilen yerleri görebilirsiniz. 18:52 Düdüt 5: Terfi ettim, ve fakat 12 eklentimden pek severek kullandığım -hatta bu yazıda da yer verdiğim- Mouse Gestures Redox ve Dictionary Tooltip eklentilerim uyumsuz kaldı. Neyse ki gani gani eklenti var ve dictionary tooltip'in yokluğunu Babelfish Instant Translation sayesinde hissetmeyeceğim gibi görünüyor. Mouse gestures redox yerine de Fire Gestures ediniverdim, eskisinden iyi oldu allaama! 19:21 Bu arada son olarak eklemeden edemeyeceğim, videodaki Mike Beltzner bana Gürgen Öz'ü android.