2011 Uludere katliamı: 29 Aralık 2011. http://yalnizdegilsinvan.wordpress.com

14 Kasım 2009 Cumartesi

Bir güzelliğin daha sonuna geldik: Roll'dan veda

Yıllardır severek, yer yer hayranlıkla takip ettiğim yayınlardan birinin daha topu dikmiş olduğunu öğrenmiş bulunmaktayım. Gerçi 6 Kasım'da, Roll'un Feysbuk grubundan gönderilen mesajla öğrenmiştim zaten, az önce gördüğüm yazıyla içim bir kez daha burkuldu, gözlerim bir kez daha doldu, bir kez daha hatırladım, ertelediğim iki satırı yazayım istedim.
13 yıl önce, ben henüz ortaokuldayken başlamıştı yayın hayatına ve ilk tanışıklığım -Post Express'le, yani şimdinin Express'iyle paralel olarak- lise yıllarına denk gelir. İlk görüşte aşktı biraz, biraz Blue Jean'den sonra öyle kuşe kağıtlı, %90 resimli çocuk kitaplarından artık yetişkinlerin okuduğu kitaplara; poptan, 'kendisi gibi kolay tüketilmeyen her türlü alternatifi'ne geçiş hissi yaşatan bir olgunlaşma göstergesiydi. Tamamı ile de yeni bir müzik kültürü dergisi aynı zamanda... Ayrıca sırf rock müzik, hatta sırf müzik kültürü de değil, içerdiği siyasi, anti-militarist, ayrımcılık ve savaş karşıtı yazılar ve perspektiflerle çok daha fazlasıydı. Bugüne kadar da benim için hep öyle oldu. Hem yazarları tarafından yazılan, hem yabancı yayınlardan çevrilen yazılarıyla; gerek Kısa Dalga'sı, gerek Ansiklopedi'siyle hep fazlasıyla yaratıcı, farklı ve çok da keyifliydi. Bugüne kadar verdiğim her kuruş, okurken geçirdiğim her saniye helal olsun!
İşte o tanıştığım lise yıllarından bugüne kadar bazen zaman zaman, çokça muntazaman takip ettim kendisini. Son zamanlarda pek çok şeye olduğu gibi ona da çok ilgi göster(e)mez oldum, birkaç aydır ihmal ettim Roll'u. Yukarıda kapağını gördüğünüz mevzubahis son sayıyı dahi  edin(e)medim henüz. Şu an yaşadığım ise biten bir ilişkinin ardından sorumluluk/suçluluk duyma hissi. Ben ilgimi eksik etmeseymişim, iş güç deyip boşlamasaymışım, dergi aslında kapanmayacakmış gibi geliyor, üzülüyorum. Ama artık yapacak bir şey yok tabii ki...
Roll'un en keyif aldığım bölümü, "halka ilişkiler" idi. Sokaktaki insanlarla yapılan, genelde dinledikleri müzik ve yer yer güncel konular üzerine kısacık kısacık sokak röportajlarının olduğu bölüm. Her ne kadar adıma layık olamasam da, bugün "sokaktaki adam"sam, bu yüzdendir! Hep bu tarz bi' şeyler yapmak istemiştim, ki hala da istiyorum, sadece bunun için totodan yana biraz iriceyim, hepsi o... Bakarsınız Roll'un bıraktığı yerden ben devam ederim? Kim bilir? Hem giderken bıraktıkları, 6 Kasım'da mesaj kutumda bulduğum veda notu da onu demiyor mu zaten? Belki de ben bulurum o taşlardan birini:
"TENK YU ŞEYTAN Müsaadenizle bir veda sigarası yakalım, bir veda “kalem”i yuvarlayalım. Diyarbakır meyhanelerinde “kalem” deniyor “yolluk”a... İlk yudum Turgut Uyar’ın ruhuna: “Efendimiz acemilik. Bir taş alacaksınız, yontmaya başlayacaksınız. Şekillenmeye yüz tutmuşken atacaksınız elinizden. Bir başka taş, bir başka daha. Sonunda bir yığın yarım yamalak biçimler bırakacaksınız. Belki başkaları sever tamamlar. Ama her taşa sarılırken gücünüz, aşkınız, korkunuz yenidir, tazedir. Başaramamak endişenizin zevkiyle çalışacaksınız.” İkincisi de Uyar’a: “Nedir sonsuzdan bir önceki sayının adı diyelim sonsuz eksi bir hayatın adıdır bu.” Üçüncüsü Latin aşkına: “Sonuncu yoktur, sondan bir önceki vardır!” Dördüncüsü, 144. Roll’a, sonsuzdan bir önceki sayıya. Veda sayısına. 13 yıl önce bu mevsimde şeytana uyduk. Uyunca da, baktık olmazsa olmayacak, zaten olmuş olmayacak olan, “olan oldu bir defa, bari hepimize yarasın” deyip yola çıktık. 13 yıl önceki kasım ayının ilk günlerinden bu yana 144 defa buluştuk –altı da “özel”i, toplam 150. Yaradı valla. Hepimize yaradı. Ya şeytana uymasaydık? George Harrison, “Beatles olmasaydı dünya sıkıntıdan patlardı” demiş. Doğru. fiu da doğru: Roll olmasaydı sen-ben-o sıkıntıdan patlardık. Vedalaşırken gözlerinden öpelim Léo Ferré’yi: Tenk yu şeytan! Bize Roll’u verdiğin için."
Kurban dağıldığında da benzer hisler yaşamıştım, yeniden bir araya geldiğinde yaşadığım hissiyse tarif edemem bile! Darısı başına Roll, senin reenkarnasyonuna da inanıyorum, yapabilirsin!

2 yorum:

sokaktaki adam dedi ki...

Express'in selamı var!

"EXPRESS Sayı:100
20 Kasım - 20 Aralık


EXPRESS MERAM 100: DALYA

15:35 Katarı

Bir iyi, bir kötü haber. Önce kötüsü: Duymuşsunuzdur, Roll’la vedalaştık, Léo Ferré’ye selam ederek: “Tenk yu şeytan, bize Roll’u verdiğin için.”
Vedamızı krize, ekonomik sıkıntılara bağlayan yorumlar oldu. Doğrusunu bizden duyun: Sebep ekonomi değil. Öyle olsa, Roll’un hiç çıkmaması gerekirdi. Hadi çıktı, birkaç sayıda tası tarağı toplardı. Sebep ekonomi değil, zevk ilkesi. Ya da Sisyphos meselesi –Camus’nün yorumladığı şekliyle.
Malûm, Sisyphos taşı sırtına alır, tepeye taşır, sonra da aşağıya yuvarlar. Sonra tekrar sırtlar, tekrar tepeye çıkar, tekrar yuvarlar. Böyle sürer gider. Bir zorunluluk değildir bu, bir zevk meselesidir. O taşı yukarı çıkarmanın, yuvarlamanın, yuvarlanışını seyretmenin zevki. Hele, kolektif bir faaliyetse. Birlikte taşımanın, yuvarlamanın, yuvarlanışı seyretmenin zevki... Kasım 1996’da, bundan 13 yıl önce, şeytana ve Camus’ye uyup o taşı taşımaya başladık. 144 defa periyodik, altı defa da özel vesilelerle tepeye çıkardık, yazıp çizip yuvarladık. Üç-beş kişiydik, upuzun bir künye olduk.
Gelgelelim, öyle bir noktaya geldik ki, taşıdığımız taş da, üzerine yazıp çizdiklerimiz de, onu yuvarlanırken seyretmek de eski zevki vermez oldu. Bunda, giderek artan maddî yükün, aleyhimize işleyen ekonominin payı var elbette. Ama, belirleyici olan o değil, fikrî-ruhî boyut. Başka bir taş, başka şekiller arzusu. Joe Strummer & The Mescaleros’un “Rock Art and The X-Ray Style”ındaki türden şeyler. Ama başka türlüsü. Turgut Uyar’ın, Roll’un veda mektubumuzda alıntıladığımız deyişindeki gibi:
“Efendimiz acemilik. Bir taş alacaksınız, yontmaya başlayacaksınız. Şekillenmeye yüz tutmuşken atacaksınız elinizden. Bir başka taş, bir başka daha. Sonunda bir yığın yarım yamalak biçimler bırakacaksınız. Belki başkaları sever, tamamlar. Ama her taşa sarılırken gücünüz, aşkınız, korkunuz yenidir, tazedir. Başaramamak endişenizin zevkiyle çalışacaksınız.”
İki Tuncel Kurtiz anısı bütün hikâyeyi özetliyor aslında. Büyükparmakkapı’daki büromuzda “blind-test” yapıyoruz, şarkılar dinletiyoruz ona, her şarkı bir kapı açıyor. Mevzu her neyse, coşkuyla anlatırken birden durdu. “Kaç satıyor sizin dergi?” dedi. “Üç-beş” dedik. “Boş ver abi” dedi, “üç-beş olsun, bizim olsun. Mesela benim için Amerika Tom Waits dinleyenlerden ibarettir.”
Tom Waits dinleyenlerin başka neler dinlediklerini tahmin etmek zor değil. Kimlerin Tom Waits sevdiği ise sürprizli bir hadise. John Berger mesela. Aslında başka türlüsü de olamazdı: John Berger “buluştuğumuz yer” değil mi?
Peki, Roll’dan sonra?
Sisyphos zevkinden vazgeçecek değiliz elbette. Taş, başka bir taş olacak, başka türlü yontulup başka türlü şekillenecek. Peki, tepeye nasıl taşınacak? Buyrun ikinci Tuncel Kurtiz anısına. Bir Express söyleşisi için Kallavi Sokak’ta beş kat tırmanmaya başlamıştık. O önde, biz arkada. İlk adımını attı, atmadı, Nâzım okumaya başladı, derken Can Yücel’e geçti. Beki de tersi. Ve o arada dedi ki, “çocuklar, merdiven tırmanırken, yokuş çıkarken şiir okuyunca insan hem yorulmuyor, hem sıkılmıyor”. O şiirleri dinleye dinleye, o dizelerin çağrıştırdığı resimleri seyrede seyrede tırmandık. Tuncel Kurtiz’in şahsında Bedreddin, Yılmaz Güney, “Mahabharata” ve “Otobüs” cabası. Ve ne yorulduk, ne sıkıldık.
Şarkı söyleyerek çıksaydık da sıkılmazdık, ama yorulurduk, nefesimiz daralır, şarkı tavsar, canımız sıkılırdı.
Roll şarkılı bir tırmanıştı. Yorulduğumuzu hissedince şarkı tavsamasın, zevk azab olmasın dedik, durduk. Bundan böyle, şarkıları tırmanırken değil, taşı yontarken, üzerine yazıp çizerken, yuvarlarken, yuvarlanışını seyrederken söylemek daha iyi olacak. Daha zevkli anlamında daha iyi.


Devamı aşağıda -->

sokaktaki adam dedi ki...

-->Yukarıdan devam

Tırmanırken ise Tuncel Kurtiz gibi yapmakta fayda var. Telâş etmeyin, şiir dergisi gibi bir niyetimiz yok. X-Ray’den bahsediyoruz ve X-Ray tarzı “rock art”tan. Ya da Godard’ın denklemiyle, “Bir Artı Bir”den. Herkesin kendi kendine yapabileceği bir şey bu. Ama birlikte yapıldığında ve neşredildiğinde daha zevkli olduğu da malûm. Şeytanın dürttüğü de. Uyar mıyız, uymaz mıyız, belli olmaz. Yine de, 2010 başında, Godard’ın yeni filminin, “Sosyalizm”in vizyona gireceğine bakılırsa, taşı yeniden yüklenmek zevkli olabilir. “Kötü haber” diye başladık, ama görüldüğü gibi, lafın gelişi öyleydi, haber aslında iyi.
Şimdi gelelim iyi habere. Bu da lafın gelişi mi iyi, yoksa aslında kötü mü, zaman gösterir. Express’le Roll arasında şöyle bir fark var: En kestirme izahıyla, Roll’da belirleyici olan Camus faktörü ve zevk ilkesi. Express’teki belirleyici ise Gramsci-Sartre faktörü ve organik-angajman meselesi. “Mr. Peters’ın Bağlantıları”nda Arthur Miller’ın özetlediği mesele: “Bir söz ağzından çıkana kadar sana aittir, ağzından çıktıktan sonra sen ona aitsindir.”
16 yıl önce ağzımızdan bir söz çıktı. 16 yıldır o söze aitiz. Ocak 1994’ten Ocak 1997’ye dek, üç yıl boyunca her hafta o sözü taşıyıp durduk. Her seferinde zevk aldığımız söylenemez, ama yolun kendisi, karanlık tüneller bir yana, zevkliydi. Haftalık Express’i ekonomi bitirdi. Noktayı koyduğumuzda, mecalimiz kalmamıştı. Ama, Vedat Okyar’ın dediği gibi, deli gömleği ütü tutmuyor, 2001’de yeniden yola düzüldük, bu sefer aylık olarak ve bir türlü isim bulamadığımız için Postexpress olarak. Zamanla “Post” ekinden vazgeçtik, ama o vazgeçmedi, Express’e yapıştı kaldı. Ama zaten mühim olan isim değil, unvan. X’i gören anlıyor, X-Ray’i.
Kasım 2009 itibariyle, 100. “post” sayımızı idrak ediyoruz. Öncesindeki 154’le, 254 Express oldu. Şimdi makas değiştirme zamanı. 101. sayı, Express’in üçüncü döneminin ilk sayısı. Haftalık, aylık derken, Express bundan böyle 15:35 Katarı. Yani 15 günlük. Nâzım’ın 15:45 Katarı’na (“geçti çığlıklarla 15:45 katarı”) nazire, sarsıla sarsıla ilerliyor 15:35 Katarı. Her ayın 15’inde ve 35’inde bayilerde, kitapçılarda olmak üzere. 35’i rötar payı, yoksa varışı 31’i veya 32’si. Bilemediniz ayın üçü, dördü...
Peki, ne zaman çıkıyor sefere? Mantıken 15 Aralık’ta, ama bakarsınız, Enki Bilal’e ve Pete Doherty’ye nazire “32 Aralık”ta çıkagelir. Ama hayat bu, Lennon’ın dediği gibi, “sen başka bir takım şeyler planlarken olan şeydir”. Öyle bir “şey” olursa, 15:35 Katarı’nı “mor perşembe”ye erteleriz ya da “kırmızı pazartesi”ye, sarsıla sarsıla ilerler.
Haber iyi mi, kötü mü? Öyle ya da böyle, 100. sayı şerefine, Lennon demlenelim. “Starting Over”dan başlayarak...
"

Feysbuk grubundaki "Haberler" kısmı zamanla değişeceği için komple kopyaladım. Kaynak tam olarak şu;

http://www.facebook.com/group.php?gid=20462823410