Yerel Secimler 2009

22.43 - Ben rakamlari vereyim de, Feryaz'in analizinin yolunu acayim:

An itibariyle AKP Kars'ta %16.38, Erzurum'da %5.13, Agri'da %9.35, Van'da %13.78, Hakkari'de %15.36, Urfa'da %21.61, Diyarbakir'da %5.6, Siirt'te %7.4 oy kaybetmis. Bu rakamlara bakarken sunu unutmamamiz lazim; AKP genel secimlerde, bu illerin cogunda ciddi bir oy patlamasi yasamisti, yani genel secimde aldigi oy ile yerel secimlerde aldigi oyu karsilastirirsak (ki ben muhalefet temsilcisi olsam bunu yaparim) daha carpici rakamlar ortaya konur.

22.26 - AKP'nin oyu genelde yuzde 40'in altina dustu; psikolojik limiti %40 olarak dusunursek, ve hatta secim oncesinde AKP ve CHP'nin oy yuzdeleri uzerinden yuruttukleri atismalari goz onunde bulundurursak, AKP'nin ufak capli bir hasara ugradigini soyleyebiliriz. Ekonomik kriz, milliyetcilik ve Kurt sorunundan hangisi en buyuk oy kaybina yol acti tartismasi ongoruyorum ben.

Tabii en nihayetinde bunun bir yerel secim oldugunu; partizan insanlarin gene tuttuklari partilere oy verdiklerini, genel secimlerdeki oynamalara sebep olan "kararsiz grubu"nun isimlere gore oy verdigini ve bu minvalde AKP'nin belediye baskan adaylari seciminin basarisiz oldugunu da soyleyebiliriz. 

Tabii AKP tarafindan "Bu kriz ortaminda oyumuzu %40 civarinda koruduk, bu bir zaferdir" aciklamasi duyacagimiz kesin. 

21.43 - An itibariyle AKP Turkiye genelinde 47 ilce, 10 il ve 2 buyuksehir kaybetmis gibi gozukuyor. Son genel secimlerde aldiklari oya kiyasla yuzde 8 gibi bir kayiplari oldugunu da goz onunde bulundurursak bunun AKP icin bir kayip, muhalefet partileri icin de bir kazanc oldugunu soyleyebiliriz ilk bakista.

Neden ilk bakista? Cunku gordugum kadariyla AKP'nin oy kaybinin sebepleri, DTP'nin Guneydogu'daki oy artisi ve de Trakya/Bati Turkiye'de AKP'ye tepkinin CHP'ye kanalize olmasi. Kendi sehrimden bahsedecek olursak, gecen secimleri AKP adayi %32.45 ile kazanmisken, bu secimde %5 civari oy kaybetti; CHP adayi Adem Dalgic (ki kendisi Inanc'tan Deniz Ece'nin ('07) babasi olur) CHP'nin oylarini yuzde 20 arttirdi. Bunun iki sebebi var; birincisi gecen secimlerde CHP adayinin merkezden belirlenmis, taninmayan bir insan olmasi, ikincisi ise milliyetci/Kemalist dalganin iyice tepkisellesmesi. Edirne'de gecen secimi ayni CHP adayi %1 farkla kazanmisken, bu secimde fark %26. Trakya'daki geleneksel koylu DP-AP cizgisi ile kentsoylu CHP cizgisi catismasinda, DP cizgisi saf degistirdi; AKP ile ilgili endiseler artti diyebiliriz.

Guneydogu'ya gecersek, Siirt'te DTP kazanmak uzere, Hakkari'de AKP'den DTP'ye kaba hesap %15 oy akmis, AKP Urfa'da %22 oy kaybetmis vs. Rakamlar AKP'nin Kurt sorunu acilimindaki yavaslamanin cezasini cekmekte oldugunu soylese de, Guneydogu sonuclari ile ilgili analizi muhabirimiz Feryaz'a birakiyorum. 

Istanbul'da, gecen secimlerde AKP'nin aldigi bazi ilcelerde bu secimlerde CHP'nin galip gelmesi cok ilgi cekici mesela. (Sariyer, Pendik, Kartal vs.) DP'nin yasadigi cok buyuk oy kaybinin AKP yerine CHP'ye yansimasi ilginc. SP oylari boldu diyorlar, lakin bu uc ilcede boyle bir durum soz konusu degil. AKP'nin ulke genelinde 40-50 kusur ilce kaybedecegini dusunursek; bu kayibin %10'unun Istanbul'da olmasi ilgi cekici.