Kürt Açılımı Üzerine

Tuhaf şeyler oluyor bu aralar memlekette. Ülke siyaseti ve siyasetçileri belki de tarihinin en kritik sınavlarından birini veriyor. Bunca gelişmeye kayıtsız kalmak olmazdı. İçinden geçtiğimiz sürece kimisi demokratik açılım diyor, kimisi Kürt açılımı diyor, kimisi de faşizanca bir tavırla PKK açılımı diyor. Ben umut diyorum. ‘70’lerin sonunda başlayan ama asıl kimliğini (kimlikten kasıt ‘savaş’tır) ‘83’den itibaren kazanan bu çatışmanın sonlanması için ilk kez siyasal anlamda bir şeyler yapılıyor. Bu siyasal çabaya, geleneksel olarak milliyetçi olan Türk milletinin (burada ‘millet’ kelimesi, ‘halk’ kelimesi yerine özellikle tercih edilmiştir) bazı kesimlerinden büyük tepki geliyor. Bunun değişik sebepleri var elbette; en temel sebebi yurdum ulusalcılarının (namely Kemalist), “ulus devlet” kavramıyla girdikleri yakın ilişkinin payı büyük elbette. Ulus devlet demişken Fransız İhtilali’nden söz etmeden olmaz elbette. “Yuh, o kadar geri gidilir mi?” demeyin. Gerçek tam da buralara dayanıyor. Batıdan doğuya doğru gelen milliyetçilik akımının etkisindeki isyanların kronolojik olarak son durağı bu topraklar. Önce Sırplar ayaklanır, sonra Yunanlar vs. Her halk bir şekilde kendi Kurtuluş Savaşı’nı verir; Türkiye de dahil. İşte Türkiye’nin verdiği bu Kurtuluş Savaşı’nda Kürtlere otonom bir bölge sözü verildiğine basit bir Google aramasıyla ulaşabilirsiniz. Doğruluk payı nedir bu belgelerdeki bilemem. Sadece size okumanız için bir öneride bulunuyorum. Ayrıca buradan da kesinlikle desteklediğim anlamı çıkmasın. Nihayetinde Cumhuriyet dönemi sonrası, en azından Kürtlerin kendilerine verildiğine inandığı sözler tutulmayınca Şeyh Sait Ayaklanması patlar. İsyanın nasıl bastırıldığını hepimiz biliyoruz. Ayrıca Şeyh Sait’in de Kurtuluş Savaşı’nda oynadığı çok önemli rolü belirtmeden de geçmeyelim. Resmi tarih bu isyanı İngiliz kışkırtması olarak anlatır ve de dine dayalı bir ayaklanmaymış süsü verir. Aynı resmi tarih Dersim İsyanı’nı yok sayar. Bu isyanın kötü hatırasını silmek için de Dersim’in adını Tunceli olarak değiştirmişti devletimiz. Dersim isyanı koskoca bir şehrin (evet, bütün bir şehir; 40 günlük bebek de ölmüştür, 70 yaşındaki dede de), ait olduğu devletin uçaklarıyla bombalandığı bir ayaklanma olarak tarihe geçmiştir. Cesetlerle baş edilemeyince hepsi birden yakılmıştır. İlk kadın savaş pilotumuz Sabiha Gökçen’in de bu isyanda şehrin üstüne kimyasal silah içeren bomba attığı iddia edilmekte ve bu isyandaki üstün başarısından ötürü madalyayla ödüllendirildiği bilinmektedir. Aynı dönemde Cumhuriyet gazetesi konuyla ilgili manşetini “Tunceli’ye medeniyet geldi” şeklinde atmıştır. Aynı Cumhuriyet o dönemde nasyonel sosyalist bir çizginin peşinde, Kürtleri aşağılamaya devam etmiştir. Dersim’de öldüğü iddia edilen 90000 kişiden sağ kalan gençler de askeri okullara gönderilerek devlet ideolojisiyle harmanlanmış, asimile edilmiş, vatanına milletine yararlı gençler haline getirilmeye çalışılmıştır. Konuyla ilgili bilgilere Türkiye’nin yakın tarihini anlatan ve Talim Terbiye’nin denetimden geçmiş hiçbir kitapta rastlayamazsınız. Çünkü devlet tarihi, devlet tarihçileri tarafından yazılmaktadır (bkz. Şu Çılgın Türkler. Ayrıca yine senaryosunda Turgut Özakman’ın adı olan ‘Cumhuriyet’ isimli film). ‘60’ların sonu ve ‘70’lerdeki öğrenci hareketlerinin nasıl bastırıldığı, 12 Eylül döneminde Diyarbakır Cezaevi’nde yapılanlar bilinen şeyler. Böylesine sancılı günler yaşamış Kürtler. Bunların hiçbirini PKK’yı ve/veya Kürdistan kurma emelini meşrulaştırmak için anlatmıyorum; sadece hepimizin empati kurabilmesini sağlamaya çalışıyorum. Sürekli aşağılanma, hor görülme duygularıyla yaşayıp, toplumdan dışlansam, elimdeki haklar alınsa, öldürülsem, köylerim yakılsa ben de aynı tepkiyi vermeyeceğimden emin değilim. Buradan şu noktaya gelmeye çalışıyorum: senin, benim için, Ahmet’le Mehmet için, Hale’yle Jale için PKK bir terör örgütü; ama bölge halkının çoğunluğu için Kuva-yi Milliye muadili bir yapılanma. Benim için 30 senedir insanların ölmesine sebep olan bir sorunun ana unsurlarından biri ve evet sonuna kadar terör örgütü. Ancak bununla tam tamına 26 senedir askeri yollarla mücadele etmeye çalışıyorsun. Özal döneminden itibaren Kuzey Irak’ta işbirlikçi olarak Barzani ve Talabani’yi de kullanmışsın. Yaklaşık son 20 senedir sınır ötesi operasyonlar yapıyorsun. Sonuç olarak bir arpa boyu yol kat etmemişsin. Artık yeni bir şeyler denemenin vakti gelmiş sanki. Bu yeni bir şeyin siyasal çözüm olduğu aşikar. Yıllardır bu sorunun cevabı belliydi zaten. Benzer sorunların çözümü dünyanın birçok yerinde siyasal süreçle oldu. Ulusalcıların model olarak aldığı İngiltere IRA’yla masaya oturduktan sonra terörü bitirdi, İspanya ETA’nın siyasal kanadının varlığını kabul ettikten sonra terörü bitirdi… Artık bizim de diplomasiye başvurma vaktimiz geldi sanki. 25+ senede on binlerce insan ölmüş her iki taraftan da. Gerçi bunun iki tarafı var mıdır bilemedim; “şehit oldu” diyerek gözyaşları içinde cenazesi kaldırılan da Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı, dağda “ölü ele geçirilen” de. Ece Temelkuran’ın dağdan gelenlerin teslim olduğu sırada konuştuğu bir Kürt kadının dediği gibi “Hepsi bizim evlatlarımız”. Mevzu oraya gelmişken, dağdan gelenlerin karşılanması mevzusuna gelelim. Öncelikle bu gelenlerin Mahmur Kampı’ndan geldiğini unutmayalım. Burası Saddam’ın saçtığı dehşet sonrası kaçanların oluşturduğu bir kamp. Halepçe mağdurlarının bir kısmı, ABD’nin taahhütlerinin gazıyla sınır kapısını açan Özal’ın yardımıyla Türkiye’ye kaçmıştı. Fakat bunlar daha sonra Irak sınır kapısını açmadığı için geri dönemedi. Tam tersi bir akım daha yaşandı ardından. İşte bu arada kalmışların bulunduğu kamplardan biri Mahmur Kampı. Gelenlerin hiçbirinin sabıkası yok, gelenlerin hiçbirisi aranmıyor. Ben bu karşılamayı bölge halkının barışa olan özlemi olarak yorumlamak istiyorum. DTP’nin gövde gösterisi olarak yorumlayanları da bu süreçte DTP’nin ne kadar çaba harcadığını bilmemelerine bağlıyorum. Ayrıca bunu başarabiliyorsa herhangi bir siyasi oluşumun gövde gösterisi yapmasını destekliyorum. Kimse başarısını kutlamaya dönüştürdüğü için onları suçlayamaz. Orada karşılamayı yapanlar artık gerçekten kan dökülmeyeceğine inandığı için seviniyorlar. Belki de artık kendi dillerini konuştuklarında aşağılanmayacakları için seviniyorlar, Kürt Dili ve Edebiyatı üniversitelerde okutulursa bir gün, birileri cıngar çıkarmaz belki diye seviniyorlar... Kendi dilini konuşmak isteyen bir halkın engellenmesinin ne demek olduğunu en iyi bizim bilmemiz lazım? Yıllarca biz bağırmadık mı "Bulgaristan'da, Batı Trakya'da, Yugoslavya'da yaşayan Türkler zulüm görüyor, kendi dillerini konuşamıyor" diye. Bir devlet ideolojisi çığırtkanı diyor ki farklı diller konuşursak birbirimize yabancılaşırmışız. Belçika'da 3 resmi dil var, Rusya'da federal anlamda resmi 1, bölgesel olarak resmi 27 dil var, Güney Afrika Cumhuriyeti'nde 11 resmi dil var, İsviçre'de 4 tane, yönetim modeli olarak aldığımız Fransa'da 1 resmi dil, 5 tane de devlet tarafından tanınan dil var... Bu örnekleri onlarca çoğaltabilirim. Belki de ilk kez bu insanların hak ettikleri hayatı yaşamaları için bir fırsat var ortada. 25+ yıldır bu süreci üretemeyen Türk Solu'na kızgınlığım, çözüm üretenlere gösterdiği tepkiyle birlikte II. Dünya Savaşı yıllarındaki çizgisine geri dönmesiyle daha da arttı. Eğer bu savaşın bitmesini sağlayıp, Kürtlerin de ikinci sınıf vatandaş muamelesi görmediği ve kendi haklarına sahip olduğu bir Türkiye yaratabilirse Tayyip'e ömrüm boyunca minnet duyacağım. Yıllar boyu kimsenin yapamadığını yapmaya cesaret ettiği için takdir etmemek mümkün değil. Dünyada insan hayatından daha çok değer verdiğim bir şey yok. Eğer daha az insan ölecekse Kürt açılımının arkasındayım, eğer daha az insan başını yastığa koyduğunda ölen oğlunu düşünecekse Tayyip'in arkasındayım, eğer bu savaş bitecekse bir sonraki seçimde oyum da Tayyip'e. Bu kadar da net söylüyorum. Belki ben fazla iyimserim, belki hayalciyim ama ben bir şeyler olacağına inanmak istiyorum. Bunun için üzerime yapıştırılacak olan yafta 'saflık'sa, varsın olsun. Ben inanıyorum.